دپارتمان آینده پژوهی بیمه سلامت

مقدمه:

غربال گری (کشف بیماری در افراد بیماری که فاقد نشانه یا سمپتوم خاص هستند) درواقع نوعی پیشگیری ثانویه است که انواع مهم تر آن عبارتند از:

• غربال گری همگانی (universal or mass screening): که در آن یک جمعیت بزرگ که از نظر یک خصوصیت دموگرافیک با یکدیگر تشابه دارند (مثلا سن)، مورد یک آزمایش یا معاینه خاص قرار می گیرند (بدون توجه به داشتن یا نداشتن ریسک فاکتور). به عنوان نمونه چک نمودن وضعیت بینایی در کودکان زیر 6 سال، یا هیپوتیروییدی مادرزادی در نوزادان
• غربال گری انتخابی (High risk or selective screening): که گروه خاصی از جمعیت به علت داشتن یک یا چند ریسک فاکتور، مورد یک آزمایش یا معاینه خاص قرار می گیرند. مثلا چک کردن FBS در افراد بالای 45 سال، یا دانسیتومتری استخوان برای خانم های بالای 65 سال.
• بیماریابی: که از آن تحت عنوان غربال گری فرصت طلبانه نیز یاد می شود. در این نوع، بیماری که به هر علتی به پزشک مراجعه می کند، از فرصت استفاده شده و از برخی لحاظ چک آپ می شود. مثلا چک کردن تست HIV در خانم هایی که جهت مراقبت های دوران بارداری مراجعه می کنند. در این نوع پزشک احساس تعهد بیشتری برای پیگیری بیمار می کند( 2و1).

سازمان جهانی بهداشت معیارهای زیر را به عنوان ملاک برنامه های غربال گری پیشنهاد می­نماید (2):

• برخورداری از خصوصیات تشخیصی قابل قبول از جمله حساسیت، ویژگی، و ارزش اخباری.
• شایع بودن بیماری هدف و میزان کشندگی آن در صورت تشخیص به صورت روتین
• انجام پروسیجر در نظر گرفته شده، ،آسان نسبتا ارزان و برای افراد قابل قبول باشد.
• درصورت کشف موارد امکان درمان به موقع و کارآ وجود داشته باشد.

  اﺳﺘﺌﻮﭘﻮرز ﯾﺎ ﭘﻮﮐﯽ اﺳﺘﺨﻮان شایعترین بیماری متابولیک استخوان است که با کاهش توده استخوانی همراه بوده و منجر به افزایش خطر شکستگی می شود، ﺭﻭﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﺧﺰﻧﺪﻩ، ﭼﻨﺎﻥ ﺁﻫﺴﺘﻪ ﻭ ﺗﺪﺭﻳﺠﻲ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺨﺺ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﻋﻼﻳﻢ ﻫﺸﺪﺍﺭﺩﻫﻨﺪﻩاﻱ ﺭﺍ ﺗﺎ ﺯﻣﺎن وقوع اولین ﺷﮑﺴﺘﮕﻲ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻧﻤﻲﮐﻨﺪ (4،3).

 اﻣﺮوزه ﭘﻮﮐﯽ اﺳﺘﺨﻮان که ﺑﯿﻤﺎري ﺧﺎﻣﻮش ﻗﺮن ﻟﻘﺐ گرفته ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﻌﻀﻞ ﻣﻬﻢ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ و درﻣﺎﻧﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه است، اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري ﺑﺪون ﻋﻼﻣﺖ ﺑﻮده و ﻋﻮارض آن(ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ) ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺧﺴﺎرات ﻣﺎﻟﯽ و ﺟﺴﻤﯽ زﯾﺎد و ﺟﺒﺮان ﻧﺎﭘﺬﯾﺮي را ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺑﯿﻤﺎران ﺗﺤﻤﯿﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ (5). ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺩﺭﺳﺎﻝ ۱۹۹۱، ﺍﺳﺘﺌﻮﭘﺮﻭﺯ ﺭﺍ بعد از ﺳﺮﻃﺎﻥ، ﺳﮑﺘﻪﻱ ﻗﻠﺒﻲ ﻭ ﻣﻐﺰﻱ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﭼﻬﺎﺭمین تهدیدکننده سلامت ﺑﺸﺮ ﺍﻋﻼﻡ ﻧﻤﻮﺩ(6). ﺍﻫﻤﻴﺖ این ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ  ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺷﮑﺴﺘﮕﻲ ﻓﻤﻮﺭ، ﻟﮕﻦ ﻭ ﺳﺘﻮﻥ ﻓﻘﺮﺍﺕ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪﮐﻪ ﺳﺒﺐ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺍﺑﺘﻼ ﻭ ﻣﻴﺮﺍﻳﻲ، ﻭ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺁﻥ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دلیل ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﻱ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﮏ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻢ ﺩﺭ ﮐﺎﻫﺶ ﮐﻴﻔﻴﺖ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﻄﺮﺡ ﻧﻴﺴﺖ، ﺑﻠﮑﻪ ﻋﻮﺍﺭﺽ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻭ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺷﮑﺴﺘﮕﻲﻫﺎ ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺻﻠﻲ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺩﺭ ﮐﺎﻫﺶ ﮐﻴﻔﻴﺖ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ(7،8).

ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺑﺎ ﺑﺎﻻ ﺭﻓﺘﻦ ﺍﻣﻴﺪ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺳﺎﻟﻤﻨﺪﻱ، ﺷﻴﻮﻉ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺍﺳﺖ ﺑﻪﻃﻮﺭﻱ  ﮐﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺑﺮﺭﺳﻲﻫﺎﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻩ ﺗﺎ ﺳﺎﻝ ۲۰۲۵ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺷﮑﺴﺘﮕﻲ ﻣﻔﺼﻞ ﺭﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﺮﺩﺍﻥ۳۱۰%ﻭ ﺩﺭ ﺯﻧﺎﻥ ۲۴۰% ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱ ﭘﺰﺷﮑﻲ ﻭ ﺩﺭﻣﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮﻱ ﭘﻴﺪﺍ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻧﻤﻮﺩ، ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻱﻛﻪ ﺍﺯ ۳۴۸۰۰ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺩﻻﺭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۹۹۰ﺑﻪ ۱۳۱۵۰۰ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺩﻻﺭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۲۰۵۰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺭﺳﻴﺪ(10،9).

ﻻﺯﻡ ﺑﻪ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭﻱ ﺍﺳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺷﮑﺴﺘﮕﻲﻫﺎ ﻭ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ، ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎﻱ ﻻﺗﻴﻦ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺁﺳﻴﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ، ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮ  ۲۵ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺌﻮﭘﺮﻭﺯ ﻣﺒﺘﻼ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ۸۰% ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺭﺍ ﺯﻧﺎﻥ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ۳۰% ﺯﻧﺎﻥ ۶۰ ﺳﺎﻟﻪ ﻭ۷۰% ﺯﻧﺎﻥ ۸۰  ﺳﺎﻟﻪ ﻭ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻣﺮﮒ ﻭ ﻣﻴﺮ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﺭﺽ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ۲۰% ﺍﺳﺖ. ﻫﺰﻳﻨﻪﻱ  ﺳﺎﻻﻧﻪﺍﻱ ﮐﻪ ﺻﺮﻑ ﺍﻳﻦ ﺷﮑﺴﺘﮕﻲﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺣﺪﻭﺩ 1.7  ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﭘﻮﻧﺪ ﻭ  ۱۸ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺩﻻﺭ ﺗﺨﻤﻴﻦ ﺯﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ(11). مطالعه جانگ و همکاران بر روي 362 زن یائسه و مطالعه هارسیر و همکاران در آلمان، نشان داد که از7.6 میلیون نفر مبتلا به استئوپورزیس، 6 میلیون آن ها زن بودند و هزينه تحميلي بر سیستم بهداشتی حدود 5.4 ميليون يورو برآورد شده است(13،12) ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﻭ ﺑﺎﺯﺗﻮﺍﻧﻲ ﺷﮑﺴﺘﮕﻲﻫﺎﻱ حاصل از ﺍﺳﺘﺌﻮﭘﺮﻭﺯ ﺑﺎ ﺧﺴﺎﺭﺕﻫﺎﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭﺳﻴﻌﻲ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺗﻌﺪﺍﺩﻱ ﺍﺯ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﻏﺮﺑﻲ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ، ﻫﺰﻳﻨﻪﻱ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﻳﮏ ﺷﮑﺴﺘﮕﻲ ﻫﻴﭗ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﺍﻭﻝ ﺣﺪﻭﺩ ۲۰۰۰۰ ﺩﻻﺭ ﺗﺨﻤﻴﻦ ﺯﺩﻩ ﺷﺪ(11).

نویسندگان: نوذر نخعی، محمد جعفری، صدیقه محمد تقی زاده، محسن بارونی، شکیبی

در صورت نیاز به این مطالعه با ایمیل زیر مکاتبه نمایید.

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

• قبلی